Wat is de kanteling van werktijden?

“Voor de ene organisatie zal het opstellen van een kader een enorme klus zijn en voor de andere het bijsturen van een bestaand planproces.”

De kanteling van werktijden

Artikel 5.1A stelt dat de bestuurder samen met het inspraakorgaan het kader voor de kanteling van werktijden opstelt. Het inspraakorgaan zal de werknemersorganisaties en de achterban moeten raadplegen. De werknemersorganisaties hebben een adviesfunctie in deze, maar de achterban zal zich moeten uitspreken over het kader. De wijze waarop is te bepalen door de bestuurder en het inspraakorgaan.

Wat moet er in het kader voor de kanteling van werktijden worden opgenomen?
Hieronder de belangrijkste onderdelen:

Het opstellen van een Capaciteitsplan en het beheer ervan.
Wat is de invloed van de medewerker op het vormgeven en vaststellen van de werktijden?
Hoe wordt een redelijke verdeling van de lusten en de lasten in het verdelen van de werktijden getoetst?
Hoe bewaken we de eisen en grenzen voor de bedrijfsvoering en hoe handhaven we de wet- en regelgeving?
Hoe bewaken we de principes van gezond roosteren?

Voor de ene organisatie zal het opstellen van een kader een enorme klus zijn en voor de andere het bijsturen van een bestaand planproces. Hoe de invulling ook gaat, het is linksom of rechtsom een cultuurverandering.

Kan ik gaan kantelen?

Denk dan aan de volgende belangrijke stappen:

• Welke roostertechniek gebruik ik nu en past deze in het kader?
• Welke software heb ik nu in gebruik en voldoet deze aan de eisen uit het kader?
• Past het huidige roosterproces op wat het kader voorschrijft?
• Hebben mijn planners voldoende vaardigheden?
• Doe een nulmeting op de roostertevredenheid van de medewerkers.

Visie en strategie

Als organisatie word je gedwongen tot een wijziging van een belangrijk proces. Ontwikkel een visie die aansluit op de organisatiedoelstellingen. Vertaal dit naar plandoelstellingen (eigenlijk dwingt het kader je hier al toe) en stel deze samen met de stakeholders van de kanteling van werktijden op.

“De verschuiving in autonomie zal vragen oproepen in het team. Het zal weerstand veroorzaken en er zal veel behoefte zijn aan informatie.”

De teams

Denk aan het team. De veranderingen zullen vooral hier impact op hebben. De verschuiving in autonomie zal vragen oproepen in het team. Het zal weerstand veroorzaken en er zal veel behoefte zijn aan informatie.

• Draagvlak: Zorg voor draagvlak. Planners, teamleiders, leidinggevenden en uiteraard de medewerker zelf… ze moeten er allemaal bij betrokken worden.
• Transparantie: Stel duidelijke doelen, deel deze met al je teams en blijf transparant.
• (On)mogelijkheden: Denk vanuit de mogelijkheden, niet de onmogelijkheden.
  Duidelijkheid: Investeer in je teams. Leer hen wat roosterautonomie kan betekenen.
• CoachCOACH:
• Doelen: Stel duidelijke doelen voor het management en de leidinggevenden.
• Smart: Bepaal als organisatie wat zelf- of teamroosteren nu eigenlijk betekent.
• Onderzoek: Meet en weet. Weet hoe de stand van zaken is op het gebied van medewerkerstevredenheid.

Capaciteitsplan

Artikel 5.1A stelt dat de organisatie vorm moet geven aan het opstellen van de benodigde formatie, maar ook over de te verwachten zorgvraag, de bruto formatie, de flexibele schil (intern en extern) en het beleid omtrent de contractenmix. Al deze informatie komt samen in een Capaciteitsplan.

Een goed Capaciteitsplan is waardevol voor de organisatie. Wat levert het op? Hieronder de drie belangrijkste uitkomsten:

• Direct inzicht op uitval gedurende het jaar.
• Het werkaanbod op functieniveau en op weekbasis.
• De bruto en netto beschikbare arbeidscapaciteit.

Een Capaciteitsplan wordt naar aanleiding van of gezamenlijk met de budgetbesprekingen opgesteld voor een kalenderjaar. Bepaal hoe vaak in het jaar het plan kan worden bijgesteld. Realiseer je dat een Capaciteitsplan onderdeel is van het plannen op tactisch niveau. Het helpt bij het bepalen van de koers van de planning en is hiermee een belangrijk onderdeel van de kanteling van werktijden.

Denk aan de volgende punten:

• Houd het plan op hoofdlijnen.
• Zorg dat doelstellingen vertaald worden in het plan.
• Verdeel het plan in 52 weken.
• Maak het plan op uurbasis.

Verschuiving naar autonomie voor de medewerker

Alles in het artikel 5.1A koerst af op meer roosterautonomie van de medewerker. De rollen van bestuurders, leidinggevenden, planners, inspraakorganen en het team veranderen op basis van het artikel.

Zie hieronder de weergave van hoe de kanteling van werktijden vorm kan krijgen in jouw organisatie: