Kanteling van werktijden: VVT legt zichzelf vernieuwing op

Artikel 5.1 van de CAO VVT

Om precies te zijn: Artikel 5.1A van de CAO VVT stelt in lid 2: Met inachtneming van lid 3 geef jij of je team zelf periodiek invulling aan het/de individuele rooster(s). Lid 3 zegt iets over dat de werkgever het kader aangeeft, binnen wet- en regelgeving.

Dus geen lijstjes meer van zoveel diensten van dit minimaal, zoveel diensten van dat maximaal, geen zus en wel zo, als je maar rekening houdt met et cetera, bescherming van de verworven rechten, bevochten vanuit het Bastion Bond. De werknemersorganisaties hebben hierin slechts nog een mogelijkheid tot het geven van advies, als de OR er maar bij betrokken is.

En hebben we het nu opeens over zelf- of teamroosteren?

De macht aan het individu dus! Of toch niet?

Want wat is dan uiteindelijk kanteling van werktijden? Gaat de medewerker nu echt zijn eigen diensten bepalen op momenten dat hij dat wil? En hebben we het nu opeens over zelf- of teamroosteren?

Ik heb een workshop over de kanteling van werktijden bijgewoond waarin het begrip zelf- of teamroosteren als het ware getrouwd leek met de kanteling van werktijden in de VVT. Ook heb ik een aantal organisaties aan het woord gehoord die als voorlopers op de huidige CAO al heel ver zijn met het invoeren van een hoge mate van autonomie binnen hun organisatie, maar ook organisaties die worstelen met de kanteling. Wat er ook schuilt in het artikel is dat er geen vrijblijvendheid meer is, de sector legt zichzelf vernieuwing op en dat vind ik tof.

Een lange weg te gaan met de kanteling van werktijden

Maar we hebben nog een lange weg te gaan met de kanteling van werktijden. Ga er maar aan staan: invulling aan het kader geven welke de CAO je oplegt. Dit vergt een omslag in denken, zeg maar gerust een cultuuromslag. Op het moment dat je het kader rond hebt, vorm hebt gegeven aan de kanteling en aan de slag wilt, moet je in je organisatie wel de juiste mensen op cruciale plekken hebben, er moet een breed draagvlak zijn en de juiste ondersteuning op het gebied van software. En o ja, de deadline is eind 2016….

Waar moet je op letten

Zelf heb ik een aantal punten opgeschreven waarop ik moet letten als ik verder ga met kantelen:

• Zorg voor draagvlak. Maar er geen top-down-management-stelt-het-samen-feestje van, want dan kun je duwen wat je wilt, de kanteling van werktijden gaat niet gebeuren. Planners, teamleiders, leidinggevenden, inspraak en uiteraard de medewerker zelf, ze moeten er allemaal bij betrokken worden.
• Stel duidelijke doelen, deel dit met al je stakeholders en blijf transparant. Een cultuuromslag gaat het sowieso worden.
• Denk om: denk vanuit de mogelijkheden, niet de onmogelijkheden. Er komt weerstand, mensen stellen zich gegarandeerd defensief op. Stel dan bijvoorbeeld de vraag: geef dan eens aan wanneer je wél flexibel denkt te kunnen zijn?
• investeer in je teams. Leer ze wat roosterautonomie kan betekenen voor de werk/privé balans in het kader van kanteling van werktijden. Neem ze bij de hand en zet ze over de grens van het onbekende.
• Investeer in coaches op de werkvloer. Deze kunnen de teams begeleiden, motiveren en vooral bij de hand nemen bij de eerste lastige fase wanneer alles anders is.
• Stel duidelijke doelen voor het management en leidinggevenden. Zeker bij een vergevorderde kanteling van werktijden is de zeggenschap van het team erg groot en beweegt het team zich in het territorium van de huidige manager/leidinggevende.
• Uit het vorige punt blijkt dus ook dat ook in het management en de leidinggevenden moet worden geïnvesteerd.
• Bepaal als organisatie wat zelf- of teamroosteren nu eigenlijk betekend. Wat kan de organisatie aan en wat wil ik bereiken met de kanteling van werktijden? Welke organisatiedoelstellingen moet ik hiervoor aanpassen? Schaf ik (dure) software aan?
• Meet en weet. Stel een goede nulmeting op waarmee je bijvoorbeeld kunt bepalen of de medewerker nu ook echt vrolijker wordt van de kanteling? Maar ook minder vaak ziek en of de productiviteit ook echt stappen vooruit maakt.

Roosterproces kanteling van werktijden

Het hiernaast weergegeven schema geeft het roosterproces weer met een voorbeeld van de kanteling naar meer zeggenschap voor de werknemers.

In dit voorbeeld kun je zien hoe de rol van de leidinggevende en planner verschuift naar de medewerker/team. Er zijn zelfs voorbeelden dat de punten 3 en 7 verschoven zijn naar het team.

Zelf heb ik de luxepositie om in een organisatie te werken waar het draagvlak voor de kanteling van werktijden enorm is. Ook mag ik mede vorm geven aan de kanteling in de rol van extern adviseur. We nu op het spannende moment zijn aangekomen om het kader van de kanteling vorm te geven en de medewerker er echt bij te betrekken. Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen uit het veld.